Onlangs werd het nieuwe voorstel tot sociaal protocol in onze postbus gekieperd. Dit gebeurde zonder trompetgeschal, vreugdedansen en andere enthousiasmerende uitlatingen. En dit met klaarblijkelijk redenen. Er is immers weinig verschil op te merken tussen dit voorstel en zijn illustere voorganger die we enkele jaren geleden op ons bord kregen en waar alle bonden spontaan maagkrampen aan overhielden. De luide neen die onze werkgever van ons kreeg, deed het gesprek een hele tijd verstillen. Nu is er een nieuwe tekst, hoewel we de term nieuw hier heel ruim moeten interpreteren. Dat heet oude wijn in nieuwe zakken te zijn en de nuance heeft zich vakkundig tussen de lijnen verstopt als onze goede vriend Waldo. De verschillen dienen met een krachtig vergrootglas te worden gezocht.
Wat opvalt bij een eerste lezing is de mistige, vage taal waarin ze hun ambities hebben gegoten. Het lijkt wel een religieuze tekst die op allerlei wijzen kan worden geïnterpreteerd. Dit bemoeilijkt een grondige analyse van hun doelstellingen. Daarom deze vrije interpretatie zodat we ons een weg kunnen banen in het labyrint van hun omfloerste bedoelingen.
Het eerste gevaar dat we hier in kunnen lezen, is de annualisering van de overuren. Momenteel moeten deze trimestrieel worden rechtgetrokken en dit lijkt ons een zeer ruime termijn. We zijn niet blind voor het grote gevaar als dit teruggebracht wordt naar een jaarlijkse basis. Het komt er niet meer of minder op neer dat jullie volledig sociaal en familiaal leven zich zal moeten plooien naar de wensen van jullie broodheer. In drukke periodes uren kloppen tegen de klippen op en die dan recupereren in de kalme tijden. Zo wordt jullie persoonlijk leven voor de zoveelste keer geslachtofferd op het alomtegenwoordige altaar van de flexibiliteit. Daarom zit onze werkgever weer kwijlend te staren naar bundel 541 en moet die in hun ogen weer op de schop. Dit begint van hen uit te lijken op een zeer ongezonde fetish.
Ergens in de tekst staat ook een zeer onduidelijke passage over deeltijds statutairen. Begrijpe wie het begrijpen kan. Maar wij kunnen dit enkel lezen als een opstapje naar gesplitste diensten. Ook op deze spekgladde helling voelen wij ons genoodzaakt om vol op de rem te gaan staan.
Er wordt ook nog maar eens een lans gebroken voor posten met profiel. Er is iets te zeggen voor de juiste persoon op de juiste plaats. Helaas blijven ze hier ook heel vaag over hoe ze dat precies willen verwezenlijken en hoe ze de willekeur van plaatselijke leenheren zullen uitsluiten zodat dit niet de roompot wordt van vriendjespolitiek. Dit lijkt ook gekoppeld te worden aan een reward plan. Nieuwe contractuele werknemers krijgen een nieuw salarispakket aangeboden. Maar vrees niet, bestaande statutaire en contractuele werknemers. Jullie kunnen hier ook van genieten. Dit is immers een vrije en individuele keuze. We raden jullie wel aan om heel goed de kleine lettertjes te lezen. Uw statuut zou wel eens op de helling kunnen staan en met uw handtekening hebt u net de poort opengezet naar de privatisering.
Natuurlijk valt er voor ons hier ook nog wat broodkruimels te rapen en deze vergelijking mag je echt letterlijk nemen. Eén euro meer op de maaltijdcheques, een verlenging van de hospitalisatieverzekering en een fietsvergoeding. En dat is het. Deze paragraaf kunnen we dan ook heel kort houden…
90% van dit voorstel tot akkoord zijn brute, botte inleveringen, 10% zou je kunnen interpreteren als verbeteringen. En daar willen we dit betoog dan ook mee eindigen; de perfecte onbalans in het voordeel van de werkgever waar deze tekst zwanger van is. Dit is geen evenwichtig akkoord. Het vraagt duidelijk enorme inspanningen van onze kant uit en is een zoveelste, ongeziene oefening in productiviteitsverhoging en flexibiliteit.
Nergens wordt er een opening gemaakt om de werkelijke problemen op het terrein aan te pakken. Het personeelstekort op de treinen, in de stations en bij de veiligheidsdiensten. Het groeiend probleem met agressie dat we hier aan kunnen koppelen. Het toekennen van vrije dagen en verlofdagen, een betere en gezondere work/life-balance. Waar in deze mistige, onduidelijke tekst kunnen we die werkpunten waar wij wakker van liggen, terugvinden?
Dit lijkt ons de zoveelste financiële oefening geschreven op het lijf van een legertje boekhouders en managers die een trein misschien al eens in de verte hebben zien passeren.
Maar bovenal lijkt ons dit een jammerlijk gemiste kans om eens effectief met het basispersoneel in dialoog te gaan. Ze zouden veel kunnen leren van een goed en eerlijk gesprek…
